Myfanwy a Helen Mary yn gwthio yn San Steffan a Chaerdydd am atebion hirdymor

Mae Myfanwy Davies, Darpar Ymgeisydd Seneddol y Blaid i Lanelli, a’r AC lleol Helen Mary Jones, wedi bod yn gwthio am atebion hirdymor i’r problemau llifogydd yn Llanelli. Mae preswylwyr yn aml yn dioddef o lifogydd gan fod y sustem garthffosiaeth heb ddigon o allu i ddraenio’r dŵr glaw ychwanegol yn ystod tywydd gwael.

Cyfarfu Myfanwy a Helen Mary ag uwch-reolwyr Dŵr Cymru ar yr 17eg o Dachwedd a dywedwyd wrthynt fod gan y cwmni gynlluniau i fuddsoddi i fyny at £6 miliwn o bunnoedd mewn adeiladu ffosydd draenio dŵr storm yn Llanelli. Byddai’r cynlluniau hyn yn gwella’r draeniad, yn ystod ac ar ôl glaw trwm. Fodd bynnag, yn hwyrach yn y mis ar 26ain o Dachwedd, cyhoeddodd Ofwat gyfyngiadau ar brisiau dŵr sydd yn debygol o fod wedi effeithio ar y cynlluniau ac ar Ionawr 14eg, rhyddhawyd ffigwr o £2.7 miliwn gan Ddŵr Cymru ar gyfer buddsoddiad yn y cynllun draenio dŵr storm yn Llanelli.

Mae Dŵr Cymru yn gwmni dielw felly mae’r elw a wneir i’w ddefnyddio i gynnal y rhwydwaith mewnol ac i atal llifogydd. Tra gellir arbed arian drwy weithio’n fwy effeithiol, y mae yna bryderon difrifol ynglŷn ag effaith y penderfyniad ar brisiau dŵr gan Ofwat ar y cynlluniau hynod bwysig hyn i Lanelli.

Cysylltodd Myfanwy gydag Elfyn Llwyd AS, arweinydd Grŵp Seneddol Plaid Cymru i ofyn iddo godi’r mater gyda’r Ysgrifennydd Gwladol, Peter Hain. Gofynnodd Mr Llwyd iddo a oedd yn cytuno y dylid caniatáu i Ddŵr Cymru fuddsoddi mewn rhwydwaith mewnol, megis y gwaith atal llifogydd a drefnwyd i Lanelli ond sydd yn debygol o fod wedi ei gwtogi yn sgil penderfyniad Ofwat ynglŷn â gwerth am arian.

Ni wnaeth AS Llafur Llanelli Nia Griffiths, a oedd yn bresennol, unrhyw sylw ar y drafodaeth.



Meddai Myfanwy : “Rydw i’n falch iawn fod Mr. Llwyd wedi gallu ymateb mor gyflym i’n pryderon. Mae llifogydd yn beth ofnadwy sy’n digwydd yn amlach o hyd ar draws Llanelli.

Rwy’n croesawu cynlluniau presennol Dŵr Cymru ar gyfer buddsoddi yn Llanelli. Bydd bron i dair miliwn o fuddsoddiad yn ein draeniau dŵr storm yn gwneud gwahaniaeth a gobeithiaf y gellir ychwanegu at y swm. Mae yna ofnau am effeithiau posib penderfyniad Ofwat ar y rhaglen ehangach o fuddsoddiad a ddisgrifiwyd i Helen a finnau. Rydym yn hapus iawn i drafod y ffigurau union gyda rheolwyr Dŵr Cymru sydd yn rhyfeddol o dawedog ynglŷn â’r drafodaeth yna erbyn hyn. Wrth gwrs, rydym yn sensitif i’w hangen i osgoi gwrthdaro gydag Ofwat.

Ein bwriad yw sicrhau bod Llanelli yn cael y buddsoddiad y mae hi ei angen. Ni all fod yn iawn fod Dŵr Cymru yn cael ei reoli yn yr un modd â chwmni sy’n cael ei redeg gan gyfranddalwyr oherwydd, fel cwmni dielw, y mae’n rhaid iddo ddefnyddio incwm cwsmeriaid i gynnal, cadw a gwella draeniau fel y rhai y mae eu hangen yn Llanelli.

Mae’n edrych yn debyg iawn fod gwaith atal llifogydd yn ein hardal ni yn cael ei wrthod gan reolwyr sy’n beirniadu cwmni tra gwahanol

Drwy weithio gyda Helen Mary a Grŵp Seneddol y Blaid rydw i’n gobeithio y byddwn yn gallu delio â’r llanast hwn ac atal llifogydd yma ac ar draws Cymru ”


Meddai Helen Mary : “Mae’r cam cyntaf wedi’i wneud i ganiatáu i Ddŵr Cymru fuddsoddi yn Llanelli fel y’i disgrifiwyd i Myfanwy a finnau cyn y Nadolig. Bûm ar y pwyllgor a sefydlodd Ddŵr Cymru fel Cwmni nad oedd yn gwneud elw, ac felly rydw i wrth fy modd ein bod, o’r diwedd, yn gwneud cynnydd drwy gael buddsoddiad cywir yng Nghymru a’i reoli yn ôl yr hyn y bwriedir iddo’i wneud - sef datblygu a chynnal gwasanaethau da yn yr hirdymor”.


Meddai Elfyn Llwyd : “Mae llifogydd yn gonsyrn mawr yn Llanelli ac mi wn fod Myfanwy wedi cefnogi trigolion lleol wrth ymdrin â materion megis yswiriant ac amddiffyn rhag llifogydd ac mae hefyd wedi bod yn ymwneud â materion lleol hirdymor. Pan wnaeth Myfanwy gysylltu â mi i drafod yr hyn sy’n ymddangos fel cwtogiad sylweddol yng nghynlluniau Dŵr Cymru i ddelio â draeniad dŵr storm, roedd yn glir fod yn rhaid i ni weithredu yn y Senedd i sicrhau bod y cynllun, a chynlluniau eraill tebyg ar draws Cymru, yn cael ei ariannu.

Wrth ystyried difrifoldeb y llifogydd yn Llanelli a’r angen amlwg i edrych ar y ffordd mae Dŵr Cymru yn cael ei reoli, rydw i’n synnu na wnaeth AS Llanelli godi’r mater yma ei hun “

Myfanwy a Mari Davies yn cefnogi trigolion Pwll sy’n ymladd am atebion i’r llifogydd

Yn dilyn y trallod ar ôl y llifogydd yn y Pwll y mis yma , mae Dr Myfanwy Davies ymgeisydd Sansteffan Plaid Cymru dros Lanelli a’i mam ,Cynghorydd Hengoed Cyng. Mari Davies wedi ymweld â phentrefwyr yn Y Gerddi/Nurseries a Theras Bassett yn y Pwll.

Consyrn y trigolion yw reolaeth yr afon Dulais, gan fod gwely’r afon wedi codi cymaint oherwydd methiant i symud y llaid a’r cerrig oddi yno . Hefyd mae pryder ynglŷn ag ansawdd y llaid a’r clawdd tywod wrth gefn y Gerddi/Nurseries gan i hwn gael ei rhwygo'r mis yma gan y llifogydd enfawr Pryderon eraill a godwyd gan drigolion Teras Bassett yw dargyfeirio’r Afon Dulais sydd nawr yn llifo yn union du cefn i’w tai ..
Dywedodd Trudi Williams sy’n llefarydd i’r grŵp -

“Pan symudais yma ces ar wybod fod llifogydd gwael yn digwydd unwaith mewn 70 o flynyddoedd ond rydym wedi profi llifogydd tair gwaith yn y ddeng mlynedd diwethaf .Yn ystod yr holl amser hynny nid yw’r llaid a’r cerrig wedi’u symud a’r unig adeg y daw pobl o Adran yr Amgylchedd yma yw ar adeg llif. Maen nhw yn cydnabod eu cyfrifoldeb am reoli’r afon , felly gadewch i ni weld peth reolaeth . Rydym am i’r afon gael ei chlirio i greu lle i lif yr afon , oherwydd mae’r bwâu o dan y bont bron o dan ddŵr ar ddiwrnod sych . Pan fydd glaw trwm mae wedi cyrraedd y man lle bydd yna or-lif. Rydw i’n byw mewn ofn pob tro y bydd tywydd garw oherwydd mae’n amhosib dweud pa mor ddrwg y bydd pethau.”

Dywedodd Myfanwy Davies :

“Mae’n amlwg fod rhaid i’r Asiantaeth symud y baw a’r cerrig o’r afon Dulais . Rydw i’n arswydo eu bod wedi gadael gwely afon i lanw mor beryglus pan wyddom fod yr ardal yn dioddef llifogydd .Fe fyddai’n mynnu gweithredu cyflym i glirio’r gweddillion cyn y glaw trwm nesaf ”.
“Mae’n siomedig dros ben fod yr Asiantaeth yn ceisio osgoi cyfrifoldeb am yr amddiffynfeydd llifogydd tu cefn i’r Gerddi/Nurseries. Fe fyddai’n cydweithio gyda Helen Mary Jones i geisio sefydlu pwy yn union sy’n berchen ar glawdd yr afon er mwyn sicrhau bod yna ddigon o adnoddau ar gael i adeiladu amddiffynfa llifogydd priodol ”.

“Cefais weld lluniau o ddargyfeirio’r Afon Dulais ,tu ôl I Deras Basset ,ar ôl glawogydd trwm , mae’n amlwg fod y troad 90 gradd yn arafu llif y dŵr ac yn llawer mwy tebygol o achosi llifogydd. Deallaf fod cynrychiolwyr o’r Asiantaeth yr Amgylchedd wedi cytuno i atgyfnerthu’r wal tu cefn i’r Gerddi ond dyw’r trigolion perthnasol ddim yn gwybod pa oblygiadau y bydd y gwaith adeiladu yn creu ymhellach i fyny’r afon .Rydw i wedi ysgrifennu at Jane Davidson AC, Gweinidog yr Amgylchedd gan ofyn iddi am ymchwiliad i mewn i’r perygl arfaethedig o lifogydd mewn mannau lle mae’r afon wedi’i dargyfeirio gan yr Asiantaeth . Mae’n amlwg bod yna oblygiadau mewn ardaloedd eraill o ddargyfeirio afonydd. Rydw i am ofyn i’r Gweinidog i sicrhau bod yr Asiantaeth yn gweithredu dyletswydd statudol sylfaenol o reoli’r afon tu cefn i’r Gerddi .Hefyd rydw i wedi gofyn i Helen Mary Jones alw cyfarfod gyda Ms Davidson a’r trigolion lleol mor fuan ag sydd yn bosib”.
Dywedodd y Cyng. Mari Davies :
“Nid yw’n dderbyniol fod Asiantaeth yr Amgylchedd yn ceisio osgoi eu dyletswydd sylfaenol o reoli’r afon i’r gogledd o Heol Pwll . Os taw cyfrifoldeb trigolion Y Gerddi yw clawdd yr afon , ac mae hynny’n ddadleuol, pam nad oeddent wedi’u hysbysu o hynny a’u cynghori ar yr hyn i wneud i amddiffyn eu cartrefi? Rydym angen gwybod os oedd asesiad risg wedi’i wneud o’r Afon Dulais cyn y dargyfeirio i’r De o Heol Pwll . Mae Myfanwy yn hollol iawn i godi’r cwestiynau yma gyda Helen Mary a’r Gweinidog .”
Diwedd / Ends

Myfanwy a Jill Evans ASE yn ymladd am atebion ar lifogydd yn Ewrop a marwolaethau cocos.

Yn dilyn cais gan Dr Myfanwy Davies, ymgeisydd Seneddol Plaid Cymru yn Llanelli, bydd ASE Jill Evans Plaid Cymru yn cwrdd â chynrychiolwyr o’r comisiwn Ewropeaidd Dydd Mercher (1af Fehefin). Mae ffigurau diweddar yn dangos fod niferoedd mawr o gocos yn parhau i farw ac mae hyn yn rhoi dyfodol y diwydiant cocos yn ardal Llanelli mewn perygl. Wythnos diwethaf mewn cyfarfod llawn gan y Cynulliad Cenedlaethol cafwyd adroddiadau gan bobl ar draws Llanelli a oedd wedi dioddef effaith llifogydd.

Mae Myfanwy yn poeni gan y bydd problemau llifogydd yn gwaethygu oherwydd y tywydd anffafriol. Mae hi hefyd yn poeni y bydd y llifogydd yn gwaethygu gan nad yw asiantaethau’r llywodraeth yn rhoi sylw digonol i’r datblygiad enfawr o dai newydd sydd yn lleihau allu’r tir i amsugno dŵr wyneb ac yn rhoi pwysau eithafol ar gyfleusterau carthffosiaeth .

Yn ddiweddar bu Myfanwy yn cefnogi galwadau am ymchwil gwyddonol annibynnol i ymchwilio’r rhesymau am farwolaethau’r cocos ac er mwyn gweithredu tra bod y bysgodfa gocos dal yno i’w hamddiffyn
.
Bydd Ms.Evans yn holi cynrychiolwyr y Comisiwn ar ble yn union y mae’r cyfrifoldeb i alw am asesiadau ar yr effaith amgylcheddol, er mwyn asesu effaith llawn datblygiadau ar ein hamgylchedd..Bydd hefyd yn gofyn i swyddogion ynglŷn â sancsiynau arfaethedig ar sefydliadau sydd heb alw am asesiadau, lle mae peryglon i’r amgylchedd ,megis llifogydd ,wedi dilyn. Bydd Ms Evans yn gwneud cais am fanylion ymchwiliadau tebyg i farwolaethau’r cocos mewn mannau eraill yn Ewrop Bydd yn gofyn am i’r adroddiadau hyn fod ar gael i wyddonwyr yng Nghymru, casglwyr cocos, ac ymgyrchwyr.

Dywedodd Ms. Evans :

“Cynyddu mae’r llifogydd yn Llanelli-yn fwy aml ac yn fwy llym. Mae hyn yn rhannol oherwydd y tywydd anffafriol ond mae’n ofid nad oes asesiadau amgylcheddol ar effaith gorchuddio tir a fyddai’n draenio’r dŵr dan goncrid wrth adeiladu tai newydd. Nid wyf yn gwrthwynebu adeiladu tai newydd sydd eu hangen ac yn fforddiadwy, ond mae’n rhaid sicrhau bod datblygiadau newydd yn cael eu hasesu’n gywir a bod mesuriadau synhwyrol yn y cynlluniau i sicrhau fod y dŵr yn draenio ac yn llifo i ffwrdd ac i rwystro llifogydd mewn mannau eraill”.

“Am nifer o flynyddoedd rydw i wedi bod yn cefnogi ymgyrch y pysgotwyr i ddarganfod beth yn union sy’n lladd y cocos. Mae’n drist ac yn achos rhwystredigaeth i mi nad ydym yn agos at gael atebion cywir tra bod y pysgodfa gocos mewn peryg o gael ei ddifetha. Does dim dewis ond ymchwil gwyddonol trylwyr os ydym am gael yr atebion, ac fe fyddai’n defnyddio’r cyfarfod i gasglu tystiolaeth gwyddonol ar ddigwyddiadau tebyg mewn lleoliadau eraill”

Dywedodd Myfanwy :

“Rydw i wrth fy modd bod Jill Evans wedi gallu trefnu cyfarfod mor gyflym gyda chynrychiolwyr y Comisiwn. Mae ein cymunedau yn dioddef oherwydd llifogydd llym sydd erbyn hyn yn llawer mwy cyson na chynt. Cadarnhaodd cyfarfod cyhoeddus gan Lywodraeth y Cynulliad yn Llanelli Ddydd Gwener ddiwethaf y pwysigrwydd o sicrhau na fydd datblygiadau newydd ar hyd yr arfordir yn creu llifogydd mewn mannau eraill . Mae Jill Evans hefyd yn bwriadu codi’r mater ynglŷn â marwolaethau’r cocos. Mae arnom angen gwybodaeth ar frys i esbonio’r rheswm dros farwolaeth y cocos er mwyn i ni fedru diogelu’r bysgodfa gocos a’r bywoliaethau sy’n dibynnu arni.”