Myfanwy a Mari Davies yn cefnogi trigolion Pwll sy’n ymladd am atebion i’r llifogydd

Yn dilyn y trallod ar ôl y llifogydd yn y Pwll y mis yma , mae Dr Myfanwy Davies ymgeisydd Sansteffan Plaid Cymru dros Lanelli a’i mam ,Cynghorydd Hengoed Cyng. Mari Davies wedi ymweld â phentrefwyr yn Y Gerddi/Nurseries a Theras Bassett yn y Pwll.

Consyrn y trigolion yw reolaeth yr afon Dulais, gan fod gwely’r afon wedi codi cymaint oherwydd methiant i symud y llaid a’r cerrig oddi yno . Hefyd mae pryder ynglŷn ag ansawdd y llaid a’r clawdd tywod wrth gefn y Gerddi/Nurseries gan i hwn gael ei rhwygo'r mis yma gan y llifogydd enfawr Pryderon eraill a godwyd gan drigolion Teras Bassett yw dargyfeirio’r Afon Dulais sydd nawr yn llifo yn union du cefn i’w tai ..
Dywedodd Trudi Williams sy’n llefarydd i’r grŵp -

“Pan symudais yma ces ar wybod fod llifogydd gwael yn digwydd unwaith mewn 70 o flynyddoedd ond rydym wedi profi llifogydd tair gwaith yn y ddeng mlynedd diwethaf .Yn ystod yr holl amser hynny nid yw’r llaid a’r cerrig wedi’u symud a’r unig adeg y daw pobl o Adran yr Amgylchedd yma yw ar adeg llif. Maen nhw yn cydnabod eu cyfrifoldeb am reoli’r afon , felly gadewch i ni weld peth reolaeth . Rydym am i’r afon gael ei chlirio i greu lle i lif yr afon , oherwydd mae’r bwâu o dan y bont bron o dan ddŵr ar ddiwrnod sych . Pan fydd glaw trwm mae wedi cyrraedd y man lle bydd yna or-lif. Rydw i’n byw mewn ofn pob tro y bydd tywydd garw oherwydd mae’n amhosib dweud pa mor ddrwg y bydd pethau.”

Dywedodd Myfanwy Davies :

“Mae’n amlwg fod rhaid i’r Asiantaeth symud y baw a’r cerrig o’r afon Dulais . Rydw i’n arswydo eu bod wedi gadael gwely afon i lanw mor beryglus pan wyddom fod yr ardal yn dioddef llifogydd .Fe fyddai’n mynnu gweithredu cyflym i glirio’r gweddillion cyn y glaw trwm nesaf ”.
“Mae’n siomedig dros ben fod yr Asiantaeth yn ceisio osgoi cyfrifoldeb am yr amddiffynfeydd llifogydd tu cefn i’r Gerddi/Nurseries. Fe fyddai’n cydweithio gyda Helen Mary Jones i geisio sefydlu pwy yn union sy’n berchen ar glawdd yr afon er mwyn sicrhau bod yna ddigon o adnoddau ar gael i adeiladu amddiffynfa llifogydd priodol ”.

“Cefais weld lluniau o ddargyfeirio’r Afon Dulais ,tu ôl I Deras Basset ,ar ôl glawogydd trwm , mae’n amlwg fod y troad 90 gradd yn arafu llif y dŵr ac yn llawer mwy tebygol o achosi llifogydd. Deallaf fod cynrychiolwyr o’r Asiantaeth yr Amgylchedd wedi cytuno i atgyfnerthu’r wal tu cefn i’r Gerddi ond dyw’r trigolion perthnasol ddim yn gwybod pa oblygiadau y bydd y gwaith adeiladu yn creu ymhellach i fyny’r afon .Rydw i wedi ysgrifennu at Jane Davidson AC, Gweinidog yr Amgylchedd gan ofyn iddi am ymchwiliad i mewn i’r perygl arfaethedig o lifogydd mewn mannau lle mae’r afon wedi’i dargyfeirio gan yr Asiantaeth . Mae’n amlwg bod yna oblygiadau mewn ardaloedd eraill o ddargyfeirio afonydd. Rydw i am ofyn i’r Gweinidog i sicrhau bod yr Asiantaeth yn gweithredu dyletswydd statudol sylfaenol o reoli’r afon tu cefn i’r Gerddi .Hefyd rydw i wedi gofyn i Helen Mary Jones alw cyfarfod gyda Ms Davidson a’r trigolion lleol mor fuan ag sydd yn bosib”.
Dywedodd y Cyng. Mari Davies :
“Nid yw’n dderbyniol fod Asiantaeth yr Amgylchedd yn ceisio osgoi eu dyletswydd sylfaenol o reoli’r afon i’r gogledd o Heol Pwll . Os taw cyfrifoldeb trigolion Y Gerddi yw clawdd yr afon , ac mae hynny’n ddadleuol, pam nad oeddent wedi’u hysbysu o hynny a’u cynghori ar yr hyn i wneud i amddiffyn eu cartrefi? Rydym angen gwybod os oedd asesiad risg wedi’i wneud o’r Afon Dulais cyn y dargyfeirio i’r De o Heol Pwll . Mae Myfanwy yn hollol iawn i godi’r cwestiynau yma gyda Helen Mary a’r Gweinidog .”
Diwedd / Ends

Myfanwy a Jill Evans ASE yn ymladd am atebion ar lifogydd yn Ewrop a marwolaethau cocos.

Yn dilyn cais gan Dr Myfanwy Davies, ymgeisydd Seneddol Plaid Cymru yn Llanelli, bydd ASE Jill Evans Plaid Cymru yn cwrdd â chynrychiolwyr o’r comisiwn Ewropeaidd Dydd Mercher (1af Fehefin). Mae ffigurau diweddar yn dangos fod niferoedd mawr o gocos yn parhau i farw ac mae hyn yn rhoi dyfodol y diwydiant cocos yn ardal Llanelli mewn perygl. Wythnos diwethaf mewn cyfarfod llawn gan y Cynulliad Cenedlaethol cafwyd adroddiadau gan bobl ar draws Llanelli a oedd wedi dioddef effaith llifogydd.

Mae Myfanwy yn poeni gan y bydd problemau llifogydd yn gwaethygu oherwydd y tywydd anffafriol. Mae hi hefyd yn poeni y bydd y llifogydd yn gwaethygu gan nad yw asiantaethau’r llywodraeth yn rhoi sylw digonol i’r datblygiad enfawr o dai newydd sydd yn lleihau allu’r tir i amsugno dŵr wyneb ac yn rhoi pwysau eithafol ar gyfleusterau carthffosiaeth .

Yn ddiweddar bu Myfanwy yn cefnogi galwadau am ymchwil gwyddonol annibynnol i ymchwilio’r rhesymau am farwolaethau’r cocos ac er mwyn gweithredu tra bod y bysgodfa gocos dal yno i’w hamddiffyn
.
Bydd Ms.Evans yn holi cynrychiolwyr y Comisiwn ar ble yn union y mae’r cyfrifoldeb i alw am asesiadau ar yr effaith amgylcheddol, er mwyn asesu effaith llawn datblygiadau ar ein hamgylchedd..Bydd hefyd yn gofyn i swyddogion ynglŷn â sancsiynau arfaethedig ar sefydliadau sydd heb alw am asesiadau, lle mae peryglon i’r amgylchedd ,megis llifogydd ,wedi dilyn. Bydd Ms Evans yn gwneud cais am fanylion ymchwiliadau tebyg i farwolaethau’r cocos mewn mannau eraill yn Ewrop Bydd yn gofyn am i’r adroddiadau hyn fod ar gael i wyddonwyr yng Nghymru, casglwyr cocos, ac ymgyrchwyr.

Dywedodd Ms. Evans :

“Cynyddu mae’r llifogydd yn Llanelli-yn fwy aml ac yn fwy llym. Mae hyn yn rhannol oherwydd y tywydd anffafriol ond mae’n ofid nad oes asesiadau amgylcheddol ar effaith gorchuddio tir a fyddai’n draenio’r dŵr dan goncrid wrth adeiladu tai newydd. Nid wyf yn gwrthwynebu adeiladu tai newydd sydd eu hangen ac yn fforddiadwy, ond mae’n rhaid sicrhau bod datblygiadau newydd yn cael eu hasesu’n gywir a bod mesuriadau synhwyrol yn y cynlluniau i sicrhau fod y dŵr yn draenio ac yn llifo i ffwrdd ac i rwystro llifogydd mewn mannau eraill”.

“Am nifer o flynyddoedd rydw i wedi bod yn cefnogi ymgyrch y pysgotwyr i ddarganfod beth yn union sy’n lladd y cocos. Mae’n drist ac yn achos rhwystredigaeth i mi nad ydym yn agos at gael atebion cywir tra bod y pysgodfa gocos mewn peryg o gael ei ddifetha. Does dim dewis ond ymchwil gwyddonol trylwyr os ydym am gael yr atebion, ac fe fyddai’n defnyddio’r cyfarfod i gasglu tystiolaeth gwyddonol ar ddigwyddiadau tebyg mewn lleoliadau eraill”

Dywedodd Myfanwy :

“Rydw i wrth fy modd bod Jill Evans wedi gallu trefnu cyfarfod mor gyflym gyda chynrychiolwyr y Comisiwn. Mae ein cymunedau yn dioddef oherwydd llifogydd llym sydd erbyn hyn yn llawer mwy cyson na chynt. Cadarnhaodd cyfarfod cyhoeddus gan Lywodraeth y Cynulliad yn Llanelli Ddydd Gwener ddiwethaf y pwysigrwydd o sicrhau na fydd datblygiadau newydd ar hyd yr arfordir yn creu llifogydd mewn mannau eraill . Mae Jill Evans hefyd yn bwriadu codi’r mater ynglŷn â marwolaethau’r cocos. Mae arnom angen gwybodaeth ar frys i esbonio’r rheswm dros farwolaeth y cocos er mwyn i ni fedru diogelu’r bysgodfa gocos a’r bywoliaethau sy’n dibynnu arni.”